Suriye ile ilgili son 2 haftadır Ortadoğu’da baş döndüren hızda yaşanan gelişmeleri takip etmekte gerçekten zorlandık. Asli konumuzun dış ticaret olması ve Suriye’nin sınır komşumuz olması nedeniyle olaya farklı bir pencereden bakıyoruz. Gelin şimdi birlikte, Esad sonrası Suriye ve Türkiye dış ticaretinde beklenen gelişmelerle, bölgedeki siyasi ve ekonomik dinamiklerle bakalım. İşte önemli noktalar:

– Yeniden İnşa Süreci: Esad rejiminin çökmesiyle birlikte Suriye’nin yeniden inşası için Türkiye’nin kilit bir rol oynaması bekleniyor. Türk şirketleri, inşaat, altyapı ve enerji gibi alanlarda Suriye’de önemli projelere katılabilir. Bu durum, Türkiye ile Suriye arasındaki ticaretin artmasına zemin hazırlayabilir.

– İhracat ve İthalat Verileri: 2024 itibarıyla Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı 1,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir. İhracat kalemleri arasında gıda, inşaat malzemeleri ve tekstil ürünleri öne çıkmaktadır. İthalat ise daha sınırlı olup, tarımsal ürünler ve bazı hammaddelerle sınırlıdır.

– Ticaret Hacminin Artışı: Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Suriye ile ticaretin hızlanacağına dair açıklamalarda bulunmuştur. Bu bağlamda, Türkiye’nin Suriye’den ithalatının 363,5 milyon dolar olduğu ve ihracatının ise yaklaşık 2 milyar dolar düzeyinde olduğu belirtilmiştir.

– Tarım ve Enerji İşbirlikleri: Türkiye ile Suriye arasında tarım, inşaat ve enerji sektörlerinde önemli işbirlikleri beklenmektedir. Özellikle tarım ürünleri ve enerji kaynakları üzerinden yeni ticaret yollarının açılması muhtemeldir.

– AB ile İşbirliği: Türkiye’nin Suriye’deki yeniden inşa sürecinde Avrupa Birliği ile işbirliği yapması beklenmektedir. AB, bu süreçte Türkiye’ye destek vermek için finansman sağlamayı planlamaktadır.

Bu gelişmeler, Esad sonrası dönemde Türkiye-Suriye dış ticaretinin şekillenmesinde önemli rol oynayacaktır.

Suriye Vatandaşları Esad Döneminin Tamamlanması ile Birlikte Ülkelerine Geri Dönüyorlar. Bunun Türkiye Ekonomisi Üzerine Olumsuz Etkileri Nelerdir?

Suriye vatandaşlarının Esad döneminin sona ermesiyle birlikte ülkelerine geri dönmesi, Türkiye ekonomisi üzerinde çeşitli olumsuz etkiler yaratabilir. Aşağıda bu etkiler detaylandırılmıştır.

Ucuz İş Gücünün Kaybı

– İstihdamda Düşüş: Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar, genellikle düşük ücretli işlerde çalışarak yerel ekonomiye katkıda bulunmuşlardır. Bu kişilerin dönüşü, yerli üreticilerin ucuz iş gücünden mahrum kalmasına neden olacak ve bu durum, işletmelerin maliyetlerini artıracaktır. Özellikle Gaziantep gibi bölgeye yakın ve sanayisi gelişmiş iehirler için büyük bir tehdit unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır.

– Maliyet Artışı: Ucuz emek kaybı, yerli üreticileri daha pahalı işgücü istihdam etmeye zorlayacak ve bu da ürün maliyetlerinin artmasına yol açacaktır. Tarım ve inşaat gibi emek yoğun sektörlerde yaşanan işgücü teminindeki zorlukları düşününce, maliyetlere negatif etki etmesi kaçınılmazdır.

Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkiler

– GSYH Düşüşü: Suriyelilerin ülkelerine dönüşü, Türkiye’nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) üzerinde olumsuz bir etki yaratabilir. Özellikle Suriyeli işçilerin ekonomik katkılarının kaybolması, büyüme oranlarını olumsuz yönde etkileyebilir. Bununla birlikte Suriye vatandaşları ülkelerine dönerken Türkiye’ye getirdikleri veya ülkemizde edindikleri sermayeyi de geri götüreceklerini düşünürsek, tablo daha karamsar hal almaktadır.

– Kamu Bütçesi Üzerindeki Yükün Azalması: Sığınmacıların geri dönmesi, Türkiye’de sağlanan sosyal yardımların ve hizmetlerin maliyetini azaltabilir. Bu durum, kamu bütçesindeki açığı düşürebilir; ancak aynı zamanda ekonomik aktivitedeki daralmayı da beraberinde getirebilir. Böylece ülkemiz bütçesi üzerindeki yükün azalacağından bahsetmek mümkündür.

Sosyal ve Ekonomik Dengesizlikler

– İşsizlik Sorunları: Suriyelilerin dönüşü, Türk iş gücünün daha fazla istihdam edilmesine olanak tanıyabilir. Ancak bu durum, mevcut işsizlik sorununu çözmekten çok daha karmaşık hale getirebilir. Yerli işgücünün talebi artırmak için yeterli niteliklere sahip olup olmadığı tartışmalı bir konudur.

– Negatif Enflasyon: Suriyelilerin aniden dönmesi durumunda, Türkiye’de fiyatların düşmesine neden olabilecek bir negatif fırsat enflasyonu riski bulunmaktadır. Bu durum, özellikle otomobil ve konut gibi ürünlerin fiyat düşüşüne yol açabilir.

Konut Piyasası Üzerindeki Etkiler

– Konut Fiyatları ve Kiralar: Suriyelilerin geri dönüşü, konut piyasasında bir dengesizlik yaratabilir. Satışa çıkarılan konut sayısının artmasıyla birlikte, fiyatların düşmesi veya kiraların azalması beklenebilir. Ancak bu durum ilk başlarda yaşansa da, uzun vadede etkisi büyük ölçekte olmayabilir.

Sonuç olarak, Suriye vatandaşlarının ülkelerine dönüş süreci Türkiye ekonomisi üzerinde çeşitli olumsuz etkiler yaratabilir. Ucuz iş gücünün kaybı, GSYH’deki düşüşler, kamu bütçesindeki değişimler ve konut piyasasındaki dalgalanmalar gibi unsurlar, bu sürecin önemli ekonomik sonuçları arasında yer almaktadır.