Çin’e bağlı Wuhan şehrinde tespit edilip, ardından bütün dünyayı pençesi arasına alan Koronavirüs; hayatımızın tüm yanlarını değişime uğrattığı gibi kurumsal yapıdaki pek çok şirketin işleyişinde de değişimi zorunlu hale getirdi. Dünya genelinde bir milyonu geçen vaka sayısı, hastalığın bulaşıcılık boyutunun ciddiyetini her geçen gün gözler önüne sermekte. Dolayısıyla yüzlerce çalışanı bünyesinde barındıran kurumsal şirket; hem çalışma sistemlerinde hem de üretim faaliyetlerinde çeşitli önlemlerle birlikte, pek çok yeni uygulamayı da hayata geçirmek durumunda kaldılar.
Alınan önlemler yapılan ticari anlaşmaların ifasını zorlaştırırken, sorunun dünya çapında pandemi ilan edilmesi, Covid-19 mücbir sebep sayılıp sayılamayacağını da tartışma haline gelmiştir.
Globalde de oldukça büyük bir dilimi oluşturan kurumsal şirketleri; ülkemizde ise Aile İşletmeleri Derneği verilerine göre %95’lik bir oranı temsil ediyor. Bu şirketlerin başlıca faaliyet sahaları ise sanayi, lojistik ve turizm olarak göze çarpmakta. Üzücüdür ki koronavirüs salgını da, en başta bu sektörleri etkisi aldı. İlaç, medikal malzeme ve tüketim malı üretimi yapan sanayi gruplarının dışında; pek çok sektör devi üretimlerini yavaşlatmaya ve hatta geçici olarak durdurmaya karar verdiler. Bu kurumsal şirketleri arasında Renault, Ford, Toyota, Vestel, Samsung ve LC Waikiki gibi farklı sektörlerden otomotiv, tekstil ve teknoloji firmaları yer alıyor. Ayrıca ülkemizin en köklü sanayi gruplarını oluşturan Koç ve Sabancı grupları da, koronovirüs sebebiyle pek çok alandaki üretimlerini askıya aldıklarını açıkladı.
Lojistik alanındaki faaliyetler ise; üretimin hız kesmesi ve çoğu ülkede sınır kapılarının kapatılmasına bağlı olarak, deniz ve havayolu taşımacılığına yönelim gösterilmesi sebebiyle artan maliyetleri beraberinde getirdi. Yolcu seferlerini sınırlandırılmış iç hatlarda gerçekleştiren THY kargo taşımacılığı devam etmekte. Yine kurumsal şirketleri içerisinde köklü bir geçmişi bulunan Doğruer Lojistik de taşımacılık faaliyetlerini deniz ve havayolu ile gerçekleştirme kararı aldı. Koronavirüs salgınından en büyük darbeyi ise turizm ve eğlence sektöründe hizmet sağlayan kurumsal şirketleri aldı.
Koronavirüs Aile Şirketlerinin Ticaret Hacminde Hangi Etkilere Yol Açtı?
Koronavirüs tedavisi ve korunma yollarına yönelik pek çok tıbbi çalışma aktif olarak sürdürülüyor olsa da, salgının ne zaman kontrol altına alınabileceğine dair elimizde sadece tahminlerimiz var; ne yazık ki henüz kesin bir bilgiye sahip değiliz. Üstelik virüsün yeniden mutasyona uğrayıp, ikinci bir dalga olarak yayılım gösterme riskinin bulunmakta olduğu yönünde görüşlerini paylaşan bilim insanları da mevcut. Bu durum, henüz sonlanmamış olan kış turizmini baltaladığı gibi yaz aylarında gerçekleştirilecek olan pek çok festival ve organizasyonu da tarih açısından belirsizliğe hapsetti. Ayrıca tatil rezervasyonlarının ise akıbeti hakkında yine derin bir belirsizlik dalgası mevcuttur. Yine de sektörün önde gelen kurumsal şirketi ETS Tur; ilerleyen günlerde etkisini gösterecek mevsimsel değişimin ve tıp dünyasından gelen umutlu haberlerin; Ramazan Bayramı’ndan itibaren pek çok sektörü yeniden canlandıracağına dair görüşlerini ifade etmiştir.
Aile Şirketlerinden Koronavirüs Önlemleri
- Mümkün olan ölçüde evden çalışma sistemine geçiş sağlandı.
- Yurtdışı seyahatleri askıya alındı.
- Yakın tarihlerde seyahat geçmişi bulunan çalışanlara 14 gün ücretli izin kullandırıldı.
- Kronik rahatsızlığı bulunan ve 65 yaş üstü olan çalışanlara izin verildi.
- Şirket ve fabrika alanlarında dezenfekte uygulamaları had safhaya çıkarıldı.
- Koronavirüs salgının önlenmesi amacıyla gerek duyulan maske, dezenfektan ve üniforma gibi gerekli ekipmanlar temin edildi.
- Tüketim önceliği bulunmayan pek çok fabrikada üretimler askıya alındı.
- Sektöre bağlı olarak üretim ya da çalışma sırasında; yoğunluk büyük ölçüde azaltılarak sosyal mesafe kurallarına bağlı kalındı.
- Kurumsal şirketleri bünyesinde çalışan personellerin ekonomik olarak zarar görmemesi açısından, çeşitli destek uygulamaları devreye alındı.
- Şirketlerin ise olumsuz ekonomik koşullara rağmen, varlıklarını idame ettirebilmeleri açısından global ve ulusal kaynaklı pek çok finansman planı hayata geçirildi.
