2024 Yılı Uluslararası Ticaret Beklentileri

2024 yılı uluslararası ticaret beklentileri nelerdir? 2023 yılında dünya ticaretinde yüksek enflasyon ve faiz oranlarının ekonomik büyümeyi yavaşlattığı, enerji piyasalarının Rusya-Ukrayna savaşı ve İsrail-Filistin savaşı nedeniyle dalgalanmalara maruz kaldığı, pandemi sonrası tedarik zinciri sorunlarının devam ettiği, e-ticaret ve dijital ticaretin büyüdüğü, sürdürülebilirlik ve yeşil dönüşümün önem kazandığı, serbest ticaret anlaşmaları ve bölgesel ittifakların ticareti şekillendirdiği, kripto para birimleri ve blokzinciri teknolojilerinin finansal işlemlere yenilik getirdiği gözlemlenmiştir. Bu değişiklikler, küresel ticaretin geleceğini belirleyen temel faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır.

2024 Yılı Uluslararası Ticarette Beklenen Trendler ve Gelişmeler

Gelecek yıl, yani 2024 için uluslararası ticarette beklenen trendler ve gelişmeler birkaç önemli faktöre dayanmaktadır;

1. Ticaret Büyümesi: Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) “Global Ticaret Görünümü ve İstatistikleri” raporuna göre, 2024 yılında küresel ticaret büyümesinin 3.3% seviyesinde olması bekleniyor. Bu oran, Nisan ayında yapılan önceki tahminlerden biraz daha yüksek. 2023 içinse büyüme oranı %0.8 olarak revize edilmiş durumda, bu da önceki tahminlerin yarısından daha az bir oran anlamına geliyor.
2. Küresel Ekonomik Durum: Yüksek enflasyon ve faiz oranları, özellikle Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri’nde ekonomiyi zorluyor. Çin’de COVID-19 kısıtlamalarının hafiflemesi ve enerji fiyatlarının düşmesi umut verici olsa da, Çin’deki gayrimenkul piyasalarındaki sorunlar nedeniyle daha güçlü bir toparlanmanın önüne geçiyor. Ayrıca, Ukrayna’daki devam eden çatışma da küresel ekonomi üzerinde baskı oluşturuyor.
3. Ticaretin Bölgesel Kompozisyonundaki Değişiklikler: Kuzey Amerika için 2023 ve 2024 yılında GSYİH büyüme oranları yukarı yönlü revize edilirken, Asya için büyüme tahminleri aşağı çekildi. Avrupa’da 2023 yılında bir miktar artış beklenirken, 2024 için tahminler düşürüldü. Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) bölgesinde ise bu yıl ve gelecek yıl için daha güçlü bir çıktı bekleniyor.
4. İthalat Talebindeki Değişimler: İmalat ekonomilerinde ithalat talebinin zayıflaması bekleniyor. Kuzey Amerika, Güney Amerika, Avrupa ve Asya’da 2023 yılında ithalat hacimlerinin %0.4 ile %1.2 arasında küçülmesi öngörülüyor. Buna karşılık, ağırlıklı olarak yakıt ihraç eden bölgelerde, yüksek fiyatlar nedeniyle artan gelirler sayesinde ithalatın keskin bir şekilde artması bekleniyor.
5. Ticaretteki Küreselleşme ve Bölünme Durumu: Ticaretin parçalanması ve küreselleşmenin gerilemesi üzerine endişeler olmasına rağmen, şu anda küreselleşme açısından ciddi bir tehdit gözlemlenmemektedir. Örneğin, küresel tedarik zincirlerinin durumu ve kapsamını gösteren bir gösterge olan ara malların dünya ticaretindeki payı, 2023’ün ilk yarısında azalmış olsa da, hala nispeten istikrarlı bir seviyede bulunuyor. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri’nin siyasi açıdan benzer düşünen ticaret ortaklarının toplam ticaretteki payında küçük bir artış gözlemlense de, bu oran pandemi öncesi seviyelerle yakın bir düzeydedir.
6. İsrail-Filistin Savaşı: Bölgedeki gerginlik, küresel ekonomi üzerinde önemli etkiler yaratmakta, özellikle enerji piyasalarını etkilemektedir. Ortadoğu’daki gerginlikler ham petrol fiyatlarını artırırken, bu da büyük petrol ithalatçıları üzerinde baskı oluşturmaktadır. İsrail’in yarı iletken endüstrisinde ve potas ihracatında önemli bir role sahip olması, çatışmanın küresel tedarik zincirleri üzerinde olası etkilerini artırmaktadır. Bu durum, özellikle teknoloji ve tarım sektörlerini etkileyebilecek küresel ticaret ağları üzerinde olumsuz sonuçlara yol açabilir​​​​.
7. Lojistik: 2024 yılında lojistik sektöründe fiyatlar genel olarak artış eğiliminde olacak gibi görünmektedir. Bu artış, özellikle tedarik zinciri ve taşıma süreçlerindeki otomasyon ihtiyacı, artan emisyon (örneğin sınırda karbon denetimi) düzenlemeleri ve sürdürülebilir taşıma yöntemlerine geçiş gibi faktörlerden kaynaklanıyor. Ayrıca, küresel işgücündeki daralma ve talep dalgalanmaları da fiyatları etkileyebilir​​​​​​. Bunun yanı sıra, deniz ve hava taşımacılığında kapasite ayarlamaları ve artan maliyetler de fiyat artışlarına yol açabilir. Örneğin, deniz taşımacılığında yeni gemilerin devreye alınması ve hava taşımacılığında kullanılan uçakların yenilenmesi, sektördeki maliyetleri yükseltebilir. Genel olarak, lojistik sektöründeki bu gelişmeler, 2024 yılında hem taşıma maliyetlerinde hem de tedarik zinciri yönetimiyle ilgili hizmetlerde fiyat artışlarına yol açabilir.
8. Tarım: 2024 yılında tarım sektörünün, sürdürülebilir uygulamalar ve teknoloji entegrasyonuna odaklanması bekleniyor. İklim değişikliği ile mücadele ve verimliliği artırmak için yenilikçi çözümler ön planda olacak. Organik tarım ve yerel üretim artarken, dijital tarım ve otomasyon yaygınlaşması beklentimizdir. Pandemi döneminde önemi artan küresel gıda güvenliğinin yine gündemde olacağını öngörmekteyiz.

Bu tahminlerin, 2024 yılında uluslararası ticaretin olası gelişmelerini anlamak için okurlara yol gösterici olması dileğiyle mutlu bir yıl dileriz.

Not: 16 Aralık 2023 tarihinde dünyanın 3 büyük nakliye şirketi Hapag-Lloyd, Maersk ve MSC Kızıldeniz’de yaşanan saldırılar sonrasında Süveyş Kanalını kullanmama ve bu bölgeye gerçekleştirdikleri seferlerini durdurma kararı almıştır. Dünya ticaretinin %40 gibi önemli payı bu 3 nakliye şirketi ile taşınmaktadır. Ayrıca Panama Kanalı Yönetimi yaşanan kuraklık nedeniyle geçiş sayısını düşüreceğini önceden duyurmuştu. Bu gelişmeler doğrultusunda 2024 yılında dünya ticaretinde teslim sürelerinin uzayacağı ve navlun artışları yaşanacağı aşikardır. Bununla birlikte; İhracatçılarımıza navlun bedelini de içeren CFR ve CIF gibi teslim şekillerinde teklif verme konusunda hassasiyet göstermesini tavsiye ederiz.

1. https://tradecouncil.org/global-trade-growth-forecasts-for-2023-and-2024/
2. https://www.hinrichfoundation.com/research/what-we-are-reading/2024-trade-and-economic-outlook/
3. https://www.wto.org/english/blogs_e/ce_ralph_ossa_e/blog_ro_05oct23_e.htm
4. https://straitsresearch.com/statistic/israel-palestine-war-effects-on-global-economy
5. https://news.cgtn.com/news/2023-12-07/The-Palestinian-Israeli-conflict-has-great-impact-on-global-economy-1pkRovTdLeU/index.html
6. https://www.ing.com/Newsroom/News/Global-transport-and-logistics-outlook-normalisation-in-a-different-world.htm
7. https://www.freights21.com/post/2024-logistics-trend
8. https://www.ajot.com/news/c.h-robinson-shares-global-logistics-outlook-for-2024
9. https://www.cnbc.com/2023/12/15/shipping-giants-hapag-lloyd-and-maersk-pause-red-sea-travel.html