Bu yazımda, dış ticaret eğitimleri ile ilgili bir sorunu ele alıyorum: ‘Bilmeyenler Bilmeyenlere Anlatıyor’ Dış ticaret sektöründe 33 yılımı tamamlamış biri olarak, eğitim veren birçok tecrübesiz kişiyle karşılaştım. Bazıları, sınırlı iş deneyimleriyle bile eğitim vermeye cüret edebiliyorlar. Ertuğrul Bey’in de yazısında belirttiği gibi, aileler çocuklarına bu kalitesiz eğitimler için kredi çekiyor, büyük miktarda parayı boşa harcıyorlar maalesef.
Yakın zaman önce, dış ticaret alanında deneyimli Ertuğrul Evliyaoğlu’nun Linkedin’deki yazısı dikkatimi çekti. O da, tecrübesiz kişiler tarafından verilen eğitimlerin yetersizliğinden bahsediyor. Evliyaoğlu, bu eğitimlere katılanların, hiçbir şey öğrenmeden kursları tamamladıklarını dile getiriyor.
Aslında cevap olarak aşağıdaki yazıda yer alan örnekleri daha da artırmak mümkün. Mesela sonradan aklıma gelen bir tanesi daha. Yıllar önce Mersin’de 200 saatlik detaylı bir eğitim vermiştik. ‘Dış Ticaret Perileri‘ isimli çok başarılı olan bu program her hangi bir PR çalışması yapmadan, ulusal basında bile kendine yer bulmuştu. O zaman MTSO Eğitim Vakfının da başında olan rahmetli İbrahim KİPER’in de bu eğitime çok emeği geçmiştir, kendisini buradan sevgiyle anarım. Eğitim konsepti gereği yeni mezun öğrencilerden oluşmaktaydı. Tamamlandıktan birkaç gün sonra beni katılımcılardan birisi arayıp ders notlarını istedi, notlar kendilerine basılı olarak kitap şeklinde verilmişti aslında. Meğer soft copy olarak dijital halini istiyormuş, nedenini sordum haliyle. Ne dese beğenirsin? Mersin’de bir eğitim kurumu varmış ve seninki orada dış ticaret eğitimi verecekmiş. Arkadaşın özgüveni karşısında ağzım açık kalmıştı.
Ben de bu konuda kendi deneyimlerimi ve düşüncelerimi içeren uzun bir yanıt yazdım. İşte o yanıtım aşağıda yer alıyor, sizinle paylaşmak istedim.
Ertuğrul Bey ağzınıza sağlık…
Bu konuda yazacak o kadar çok şey var ki…. Eskiden yeniye doğru yazayım;
Dış Ticaret Eğitimleri: Bilmeyenler, Bilmeyenlere Anlatıyor
O dönemlerde Müsteşarlık olarak yönetilen bu sektörün Bölge Müdürlüğü’nde yönetici pozisyonundaki bir yetkili ile sohbet ederken konuyu en güzel şekilde özetlemişti aslında: “Bilmeyenler, bilmeyenlere anlatıyor” ve dinleyen Bilmeyenler konuyu bilmediği için anlatan Bilmeyenin söylediğini doğru kabul ediyor. Çok acı…
İptal Edilen Eğitimler
Bundan 10-12 sene kadar önce bir şehrimizin KOSGEB Müdürü ile sohbet ederken; Belirttiğiniz kişileri (maalesef diye de ekleyerek) engelleyemedikleri için, açacakları bazı dış ticaret eğitimlerini iptal etmek zorunda kaldıklarından bahsetmişti. Şu anda neden “En az 15 yıl tecrübeli” şartını ekle(ye)mediklerini hatırlayamıyorum.
Geliştirme Merkezi
Bu sektörü geliştirsin diye kurulan ve neden kapatıldığı bilinmeyen Merkezinin adını kullanarak, kendisini ilk başlarda oradan gelmiş izlenimi veren ve şu anda 25 yıldır dış ticaret eğitim ve danışmanlığı faaliyeti yaptığı şeklinde kendisini lanse eden bir başkası var. Hakkında açılmış onlarca yerine getirilmemiş vaatle ilgili dava dosyası bulunuyor. Kimse de, arkadaş sen kimsin diye sormuyor maalesef.
Yetkinlik
Bu sektörde 32 yılımı bitirdim ve geçen Abdurrahman Bey’in bir yazısında da belirttiği gibi hala hergün yeni şeyler öğreniyorum. Eğitim veren herkes önce detaylı bir sınava tabi tutulmalıdır. Konuyu geçen sene Ticaret Bakanlığı İhracat Genel Müdürünün de katıldığı, İhracat Danışmanlığı konusundaki bir toplantıda gündeme getirdim; Gümrük Müşavirliği’nin sınavı var, neden Dış Ticaret Müşavirliği’nin sınavı yok diye sordum. Yıllardır gündemlerinde olduğunu belirttiler. Ancak, bu konu halen gündemin diğer maddelerinin önüne geçemedi.
…mış gibi
Sektördeki tiyatro (evet doğru okudunuz) kökenli ve neredeyse ticari istihbaratı icat ettiğini söyleyen başka bir fenomen var. Yıldızı parlamaya başladığı yıllarda 15 sene tecrübem vardı. Benden birkaç yaş büyük bu beyefendi Kayseri’de dolanırken yükleme yapan bir konteyner önünde çektirdiği fotoğrafın yıllarca ekmeğini yemiştir. Keşke bu dediğimi yalanlasa da konteyner numarasından ispat edip eğlensek.
Uçan Kaçan…
Daha birkaç yıllık tecrübesi ile yine birkaç yıldır eğitim! verip rozetler dağıtan, şirketleri uçurduğunu iddia eden ve eğitimlerde şimdi ne anlatalım diye katılımcıya soran bir başkası var. Adama sorarlar, 10-12 saatlik eğitimde anlatacak birşey bulamıyorsan eğer, ne işin var orada? Tiyatro eğitimin olsa doğaçlama yapardın. O da olmadığına göre…
Helal Maaş
Yıllar önce o dönem fırtına gibi esen bir Dış Ticaret Okulunda eğitim verirken, en fazla lise mezunu bahçıvan emeklisi bir abimizi yüklü bir meblağ karşılığında kaydetmişler. Abimiz, kaydolurken İngilizce bilmeden de Dış Ticaret Brokerliği yapabileceği söylendiğini belirtince satıştakilere çıkışmıştım. Konu patrona gitmiş ve maaşların nasıl ödendiğini bilip bilmediğimi sormuştu. Bu şekilde maaş almak istemediğimi belirtip ayrıldım elbette…
Daha bunun gibi nice örnekler…
Referans Önemli
Son cümle; Eğitimi kimden aldığınızı ve referanslarını çok iyi araştırın.
Gökhan Erol