Önceki yazımızda akreditifi basit bir şekilde tanımlamaya çalışmış ve ortaya çıkarttığımız tanım içerisinde 3 önemli kavram olduğunu belirtmiştik. Bunlar;
1- Doğru Belgeler
2- Şart
3- Taahhüt
kavramlarıydı.
Geçen yazımızda akreditif tanımında şart ve taahhüt kavramları üzerinde durmuştuk, bu yazımızda ise “Doğru Belgeler” kavramı üzerinde duracağız.
Belgelerin doğru olması nedir ve hangi durumlarda doğru kabul edilir? Akreditifi zor hale getiren ve uygulamada devamlı aksaklıkla karşılan durum da tam olarak bu soruların cevabıdır.
Akreditifte sunulması istenilen belgelerle ilgili karşımıza çıkabilecek konular şunlardır;
– Belgenin adı
– Kaç asıl kaç kopya olması gerektiği
– Belgeyi kimin hazırlayacağı
– Belgenin içeriği, hangi bilgilerin olacağı
– Belgede olmaması gereken (varsa) bilgi ve/veya ayrıntılar
– Belge üzerinde tasdik/onay istenmişse, bu tasdik/onayın ne şekilde, kim veya hangi kuruluş tarafından yapılacağı
– Belgenin hangi tarihli olacağı veya hangi tarih aralığında hazırlanması gerektiği
– Bu bilgilere benzer diğer bazı ayrıntılar
Bu soruların cevabını bulabileceğimiz üç kaynak bulunmaktadır;
1) Akreditif metninde hangi belgenin nasıl ve ne şekilde düzenleneceği belirtilmiş ise ilk bakacağımız yer akreditif metninin kendisidir. Belgelerin burada belirtilen biçimde ve ayrıntılarda hazırlanması gerekir.
2) Eğer akreditif metninde istenilen belgenin nasıl olması gerektiği, kim tarafından düzenlendiği belirtilmemiş veya belirtilmişse dahi ayrıntılar belli değilse, ikinci bakılacak kaynak Uluslararası Ticaret Odası’nın (International Chamber of Commerce) “ICC – UCP 600, 2007 Revision” adlı yayınıdır. Bu yayına akreditifin temel kitabıdır da diyebiliriz.
3) Eğer belgenin hazırlanması ile ilgili bazı ayrıntıları UCP 600 yayınında bulamıyorsak ve/veya burada belirtilen tanım konusunda yorum ihtiyacı duyuyorsak, Uluslararası Ticaret Odası’nın (ICC) ISBP 745 sayılı yayını üçüncü başvuru kaynağı olacaktır, ihtiyacımız olan bilgiyi bu son kaynakta bulma ihtimalimiz olabilir. Bu yayının ilk iki maddesi şöyledir;
a) Bu yayın tek başına değil UCP 600 ile birlikte okunacaktır.
b) Bu yayında tanımlanan uygulamalar, UCP 600’ün uygulanabilir bir maddesi akreditif şartlarıyla veya akreditifte yapılan bir değişiklikle açıkça değiştirilmediği veya uygulama dışı bırakılmadığı sürece, UCP 600’ün maddelerinin nasıl yorumlanacağını ve uygulanacağını vurgulamaktadır.
Bu kaynakların dışında bize fikir verecek, yol gösterecek olan kendi yaşamış olduğumuz ve etrafımızda yaşanan deneyimlerdir.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz hususlardan da anlaşılacağı üzere belgelerin doğru hazırlanmasında ayrıntıların çokluğu ve çeşitliliği konuya yorum katılmasını gerektirmektedir. Yorumlar ise kuruluştan kuruluşa, kişiden kişiye değişebilmektedir. Bu da akreditiflerde standart bir “Doğru Belge” kavramı oluşmasını zorlaştırmaktadır. Akreditiflerin uygulamada karşılaşılan en zor tarafının bu olduğunu söyleyebiliriz. Zaman zaman bankalar, aynı ayrıntı üzerinde aynı gün içerisinde 2 farklı yorum yapabilmekte, birbiri ile aynı maddeleri taşıyan iki akreditif için sunulan birbirinin aynı 2 belgeden birisini doğru diğerini yanlış olarak değerlendirebilmektedir. Bu zorlukla başa çıkabilmenin yolu kanımızca akreditif okumayı, UCP 600 ve ISBP 745 yayınlarının maddelerini iyi anlamak ve uygulama yaparak deneyim kazanmaktır. Bu sayede bankaların hatalı yorumlarına cevap verebilir, doğru yorumların ortaya çıkmasını sağlayabiliriz.
Hüseyin TEKGÜÇ
www.inovakademi.com
İhracatçı 
