Dış Ticaret Danışmanlığı

Tedarik zinciri süreçlerinde yaşanan sorunlar, Rusya-Ukrayna ile İsrail-Filistin savaşı ve resesyon nedeniyle dünya ekonomilerindeki sıkıntılarla beraber yurtiçi piyasa koşullarının daralması nedeniyle dış ticaretin, özellikle de ihracatın önemi her geçen gün artmaktadır. Bu nedenle başta Ticaret Bakanlığı olmak üzere ihracata yönelik devlet desteklerinin kapsamı sürekli genişletilmektedir.

Devlet destekleriyle ihracat giderlerinizi minimize ediyoruz

İhracat yapmak isteyen şirketlerimizin öncelikle kendilerine doğru pazarı belirlemeleri ve sonra da bu pazarlardaki potansiyel ithalatçılara, yani müşteri adayına ulaşmaları gerekmektedir. Ancak, ihracatçılarımızın ürünlerine alıcı bulunması ile süreç daha yeni başlamaktadır. Bu noktada ürünlerin düzgün şekilde alıcıya nakledilmesi, sigortalanması, evrakların gümrük işlemleri için uygun şekilde tanzim edilmesi ve en önemlisi ürün bedelinin zamanında ve eksiksiz tahsil edilmesinin önemi büyüktür.

Tüm ihracat süreçlerinde yanınızdayız

Dış ticaretin temel olarak 3 aşaması bulunmaktadır. Bunlar ihracat, ithalat ve transit ticaret olarak adlandırılmaktadır. Aşağıda dış ticaretin 3 aşamasında verdiğimiz danışmanlık hizmetleri belirtilmektedir;

1-İhracat Dış Ticaret Danışmanlığı

  • Akreditif
  • Pazar Araştırması
  • Devlet Destekleri
  • Ürün Araştırması
  • Dahilde İşleme İzin Belgeleri

2-İthalat Dış Ticaret Danışmanlığı

  • Özel İzin Takipleri
  • Akreditif
  • Ürün Araştırması
  • Vergi Planlama
  • Lojistik Hizmetler
  • Yatırım Teşvik Belgesi
  • Hariçte İşleme İzin Belgeleri
  • Kullanılmış Makine İzin Belgeleri
  • Kontrol Belgesi İşlemleri

3-Transit Dış Ticaret Danışmanlığı

  • Ödeme Sistemleri Organizasyonu
  • Belge Düzenleme Hizmetleri
  • Lojistik Planlama

Dış ticaret, diğer adıyla uluslararası ticareti uluslararası sınır ve bölgeler arasında karşılıklı mal ya da hizmet alışverişi olarak tanımlayabiliriz.

Dış ticaret ikiye ayrılır:

  1. İhracat (export)
  2. İthalat (import)

İhracat her ne kadar ithalattan daha önemli ve vatansever görünse de dış ticaret ülke ekonomileri bakımından iki ayaklıdır. Bir ayağının kısa olması ülkenin dengesiz yol aldığı anlamına gelmektedir.

Eğer ihracatınız fazla ve ithalatınız nispeten çok daha düşükse bu sizin ülkenize döviz girmesi anlamına gelmekle birlikte ihraç kalemlerinizin katma değeri düşük olduğu, giderek tükettiğiniz ve bir gün tamamen tükenecek bir kaynağınız olduğu, gelişmiş ülkelerdeki büyük markaların fasoncusu olduğunuz ya da açıkça sömürülmekte olan bir ülke olduğunuz anlamına gelebilir; olasılıkları çoğaltabiliriz.

Buna karşın tam tersi bir durumda da, yani ithalatı ihracatına oranla daha fazla olan bir ülke olarak eğer para biriminiz dolar, Euro, sterlin ya da frank değilse- üretiminizin (mal ve teknoloji) az olduğu ve dışa bağımlı olmadan varlığınızı sürdüremeyecek bir ülke olduğunuzun göstergesi olabilir. Şimdi dış ticaretin iki ayrı kolundan bahsedelim. Elbette ki dış ticaret denildiğinde zihnimizde canlandırdığımız iki şey var: ithalat ve ihracat.

1-İhracat (Export)

Bir malın ya da ekonomik değerin yürürlükteki ihracat mevzuatı ve gümrük mevzuatına uygun şekilde yurt (gümrük bölgesi) ya da bölge (serbest bölgeler) dışına çıkartılmasıdır. Bu aşamada ihracatı dolaylı ve dolaysız ihracat olarak ikiye ayırabiliriz.

  1. Dolaylı ihracat, işletmenin kendinden bağımsız bir aracı kurumla ihracatı gerçekleştirmesi diyebiliriz. Bunlara örnek olarak dış ticaret şirketleri, komisyoncular, ihracatçı ve ithalatçı tüccarlar, yabancı uyruklu temsilciler, ihracatçı birlikleri ve kooperatifler, ihracat yönetim şirketleri gibi bir takım şirketler örnek gösterilebilir.
  2. Dolaysız ihracat ise üretici firmaların aracı kullanmadan kendi ürün ve hizmetlerinin satışını yapmalarına denir.
Dış ticaret, ihracat lojistik ve gümrükleme operasyonları

İhracat Genel Aşamaları:

  1. İhracatçı sıfatının kazanılması
  • Öncelikle ilk iş şirketi kurmak: Tacirlik sıfatının kazanılması, vergi mükellefi olmak
  • İlgili ihracatçı birliği ’ne üye olunması
  • Mükellef yazısının ve şirket belgelerinin gümrüklere bildirimi (ihracatın yapılacağı gümrüğe) zorunludur
  1. Pazar araştırması ve müşteri tespiti
  2. Müşteri ile müzakere ve anlaşmanın sağlanması
    Müşteri ile iletişim kurabilmek için müşterinin bulunduğu ülkenin dilini bilmek ne kadar mükemmel bir avantaj olsa da tüm dilleri bilmek pek mümkün değildir, ancak ticarette en yaygın kullanılan dil olan İngilizce mutlaka öğrenilmelidir ki bu sayede dünyanın her yerindeki potansiyel müşterilere ulaşabilirsiniz.

Müzakere aşamasında görüşmeler çoğunlukla e-mail aracılığıyla yapılır. Bu sayede yaptığınız tüm görüşmeler kayıt altında olur ve gerekli gördüğünüz durumlarda eski tarihli yazışmalarınıza dönerek ihtiyacınız olan bilgilere tekrar ulaşabilirsiniz. Telefon görüşmelerinin dezavantajı geriye gidip bakacağınız bir kaydınızın olmamasıdır.

Görüşülecek detayları ise genel olarak şöyle sıralayalım:

  • İhraç edilecek ürünün kalitesi ve teknik özellikleri gibi konular
  • Ürünün miktar-fiyat pazarlığı
  • Ambalaj ve mastır paketleme
  • Teslim şekilleri
  • Ödeme şekilleri
  • İthalatçı ülkenin gümrüğünde istenen gerekli belgelerin sorulması
  • Gerek duyulması durumunda gözetim raporlarının düzenletilmesi
  • Konuyla ilgili diğer detaylar

Eğer yapılan görüşmelerde anlaşma sağlanmışsa ihracatçı (biz) tarafından proforma fatura hazırlanır ve kontrol edip onaylaması için alıcıya e-mail ortamında gönderilir. Eğer varılan anlaşmada ödeme şekli akreditif olarak belirlenmişse akreditifle ilgili kuşat metni tarafımıza gelmeden kesinlikle üretime başlanılmamalıdır.

  1. İhracat için malların hazırlanması
  2. İlgili evrakların (vesaiklerin) hazırlanması

İhracat evraklarının hazırlanması, malların sevk aracına teslimi (lojistik) ve gümrükleme eş zamanlı yürütülür.

Türkiye gümrüğü için hazırlanması gereken evraklar, bazı ürünlerde extra istenen belgeleri hariç tutarsak (gümrük müşavirinize sorduğunuzda gerekli evrakları size söyleyecektir) ana belgeler şunlardır:

  • Gümrük beyannamesi (yetkilendirmiş olduğunuz gümrük müşaviriniz sizin adınıza hazırlayacaktır)
  • Türkçe fatura
  • Türkçe çeki listesi
  • Eğer alıcınızın ülkesi ile Türkiye arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) veya Gümrük Birliği Anlaşması varsa Dolaşım Belgesi de evraklara eklenecektir. Eğer aradaki anlaşma STA ise gerekli dolaşım belgesi evrakı EUR-1’dir (Örn. İsrail, Tunus). Eğer Gümrük Birliği anlaşması varsa gerekli dolaşım belgesi evrakı A.TR’dir (Örn. Almanya, Fransa). Bu belgeleri de gümrük müşaviriniz düzenleyeceği için sizin yapmanız gereken bir şey yoktur. İşlem tamamlandıktan sonra gümrük müşaviriniz daha sonra size belgeleri kendi hizmet faturasıyla birlikte teslim edecektir.

İthalatçı ülke için hazırlanması gereken evrakların neler olduğundan emin değilseniz alıcınıza sorarak öğrenebilirsiniz. Temel belgeler şunlardır:

  • Teslim şekli CIF, CnF olarak anlaştıysanız Konşimento, CMR, CIM, Havayolu konşimentosu belgelerinden biri. (bu evrakı lojistik hizmetleri sağlayıcısı forwarderınız düzenleyecektir, sizin yapmanız gereken bir şey yok). Eğer teslim şekli FOB olarak anlaştıysanız alıcınızın lojistik acentesi düzenleyecektir.
  • İngilizce fatura (resmi faturanıza benzer bir taslağı excel, word vs formatında hazırlayarak evrak haline getirebilirsiniz)
  • İngilizce Çeki Listesi (Packing List)
  • İlgili dolaşım belgesi (A.TR, EUR1)
  • Menşe Şahadetnamesi (Certificate of Origin – CeO)
  • Gerekli diğer belgeler
  • Bitki Sağlık Sertifikası (ihraç edilecek ürün eğer işlenmemiş tarım ürünü ise)
  1. Nakliye aşaması

Yukarıda bahsedilen vesaikler hazırlanırken aynı zamanda yükleme organizasyonu da yapılır. Taşımanın gemiyle olacağını farz edelim. Eğer FOB ise alıcınızın size bilgilerini göndermiş olduğu acente ile, CIF ya da CnF ise sizin kendi anlaştığınız acente ile görüşülür. Acentenin sizin onayınız dahilinde adınıza almış olduğu rezervasyonun yapıldığı gemiye yüklenmek üzere fabrikadan tıra yüklenir ve limana gönderilir. Artık iş acente ve gümrükçünüz arasındadır. Hemen ardından gümrüklemeye geçilir. Bu arada malın mülkiyetini veya yüklendiğini temsil eden belge ihracatçıya (size) teslim edilir. Bu belgeler şunlardır:

  • Deniz ve hava taşımacılığında: konşimento
  • Karayolu taşımacılığında: CMR
  • Demiryolu taşımacılığında: CIM

Söz konusu belgeler ithalatçınıza verilmek üzere size teslim edilir ya da talimatınızla sizin adınıza alıcınıza acente ya da banka tarafından gönderilir.

  1. Gümrükleme

Yukarıdaki operasyonlar yapılırken gümrükleme de aynı anda yapılmaktadır. Vekalet vermiş olduğunuz gümrük müşaviriniz konu yüklemenin gümrük işlemlerini yapabilmesi için sizin gümrükçünüzü gemi detayı ve faturayı ibraz ederek önceden bilgilendirmiş olmanız gerekiyor. Gümrükçünüze göndereceğiniz evraklar genel olarak şunlardır:

  • Türkçe fatura
  • Çeki listesi

Evrakları teslim ettikten sonra gümrükçünüz beyannameyi ve gerekli diğer belgeleri (Dolaşım belgesi vs) temin edip adınıza düzenleyecek ve gümrüğe ibraz edecektir. Bu arada nakliye acentesi tarafından konşimento hazırlanır ve artık konteynırınız gümrük sınırını terk etmekte serbesttir. Gümrük evrakları kontrol eder ve malın yurtdışına çıkışına izin verir ve fiili ihracat (in-touch) gerçekleştirilmiş olur. In-touch tarihi için uygulamada gümrüklemenin yapıldığı idarece beyannamenin kapatıldığı tarih dikkate alınır.

Yukarıda bahsettiğim aşamalar ihracat işleminin nasıl yapıldığına dair genel bir fikir veriyor. Diğer yazılarda bahsedilen konuları da incelerseniz ihracat hakkında daha çok bilgi edinmiş olursunuz.

Gelelim ithalata…

2-İthalat (İmport)

İthalat, ihracat işlemlerinin bir bakıma tersi olduğu ve odağımıza ihracatı aldığımız için ithalatı işlerken ihracat kadar üzerinde durmayacağız, ancak bilmekte de fayda var. Ülkeler dünya genelinde tüketilen tüm ürünleri üretme kapasite ve kabiliyetine sahip olmadıkları için ihtiyaç duydukları hammadde, son kullanıcıya hitap eden bitmiş ürün gibi kalemleri dışarıdan tedarik etmeleri de gayet doğaldır. Sonuç itibariyle paramız yurtdışına gitmesin mantığıyla hareket ederek ithalata kendimizi kapatırsak bir bakıma dünyadan kendimizi soyutlamış oluruz. Günümüzde ve geçmişte tüm güçlü ekonomiye sahip ülkeler sadece ihracatıyla değil ithalatıyla da küresel para sirkülasyonunda önemli role sahiptirler. Ekonomisi güçlü olan gelişmiş ülkeler zenginliğini bir bakıma outsourcing’e borçludur. Bugün tükettiğimiz ünlü markaların üretim yerleri bildiğiniz gibi gelişmekte olan, az gelişmiş ya da gelişmemiş ülkelerdedir. ABD,  İngiltere ve Almanya gibi ülkeler ihracatları kadar ithalat bazında da listenin üst sırasında yer alıyorlar. Kısacası İhracatın ithalatı karşılama oranının %100 olması dış ticaret açısından arzu edilen bir durumdur diyebiliriz.

İthalat bir malın veya ekonomik değerin yürürlükteki gümrük mevzuatı ve ilgili düzenlemeler çerçevesinde fiili ithalatının yapılması ve bedelsiz ithalat hariç, ithalat tutarının kambiyo mevzuatı çerçevesinde ihracatçı ülkeye transfer edilmesidir. İthalatı da bedelli, bedelsiz ve geçici ithalat olarak üçe ayırabiliriz.

  1. Bedelli ithalat: yukarıda tanımı yapılan ithalata girer.
  2. Bedelsiz ithalat: İthal edilen mal bedelinin yurt dışına transfer edilmemesine denir. Bedava gelen eşya ya da bedelin yurt dışında ödenmiş olması gibi çeşitli nedenler sayılabilir.
  3. Geçici ithalat: Gümrük sınırlarımızdan içeriye giren eşyanın serbest dolaşıma girmeden ve vergisi ödenmeden –ya da kısmen ödenen- belirli bir süre için Türk gümrük sınırları içinde kalmasına denir.

İthalat Genel aşamaları;

  1. İthalatçı sıfatının kazanılması
  2. İhracatçının bulunması
  3. Tedarikçi ile müzakere ve anlaşmanın sağlanması
  4. Belge ve Malların gelmesi
  5. Gümrükleme yapılarak malların teslim alınması

Detaylı bilgi için lütfen iletişime geçiniz.

    Gökhan EROL
    e: gerol@inovakademi.com
    g: 05337611934
    t: 02167097332
    f: 08505223403